Orsakir sjónskerðingar hjá sjúklingum með hægfara gláku

Abstract

The causes and degree of visual impairment is classified in categories adapted from the International Classification of Diseases, WHO 1977. The percentage of visual impairment of all causes in each category is shown by males, females in Fig. 5. The glaucomatous visual field defects (GVFD) are more common and more advanced among males (males 62.8%, females 55.8%). The criteria for visual field defect at the glaucoma clinic is a nerve fibre bundle defect and/or nasal step but not »enlarged blind spot« or »baring of the blind spot«. The causes of the visual impairment is shown in table II. Glaucomatous visual impairment is shown in Fig. 4 according to the WHO classification. Blindness of both eyes because of POAG is 3.3%. There is no sex difference. The causes of visual impairment categories are shown in table I A-E by age and by sex. This is the first time that visual impairment among POAG patients in Iceland is reported. We believe that this study represent quite well the eyestatus of POAG patients in the country.

Grein þessi er rituð í þeim tilgangi að kanna augnhag glákusjúklinga á Íslandi, með sérstöku tilliti til orsaka sjónskerðingar. Gláka hefur til skamms tíma verið aðal orsök alvarlegrar sjónskerðingar og blindu hér á landi. Orðið gláka er notað um sjúklegt ástand í auga þar sem skemmd verður á taugaþráðum í sjóntaugarósi vegna hækkaðs þrýstings í auganu. Orsakir þrýstingshækkunar í auga eru margar en flestar óþekktar. Lang algengasta tegund gláku er svo köíluð hægfara gláka (Primary Open Angle Glaucoma = POAG). Afleiðingar sjúkdómsins eru vel þekktar, svo sem rýrnun á taugaþráðum í sjóntaugarósi með tilsvarandi skerðingu á sjónvídd, sem smám saman leiðir til blindu, sé ekkert að gert. Þróun sjúkdómsins er yfirleitt mjög hæg og veldur hann venjulega engum umtalsverðum óþægindum á fyrstu stigum. Það er því oft ekki fyrr en á lokastigum sjúkdómsins sem fólk leitar fyrst læknis. Þar sem glákuskemmdir verða aldrei bættar, er nauðsynlegt að greina sjúkdóminn á byrjunarstigi til að koma í veg fyrir alvarlegar skemmdir á sjón. Með það að leiðarljósi var glákudeild formlega stofnuð við Augndeild Landakotsspítala í október 1973. Með auknu forvarnarstarfi og bættri læknismeðferð hefur á síðari árum orðið mikil breyting til batnaðar. Mönnum hefur líka lengi verið ljóst, að fleira en glákuskemmd veldur sjónskerðingu og blindu hjá glákusjúklingum, enda eru þeir vel flestir í elstu aldurshópum, þar sem tíðni annarra blinduvaldandi sjúkdóma er há. Við könnunina kom reyndar í ljós, að einungis um helmingur sjónskerðingar var af völdum glákuskemmdar. Aðrar algengar orsakir reyndust, ellidrer (cataracta senilis) og ellirýrnun í miðgróf sjónu (degeneratio macularis senilis). Þetta mun vera í fyrsta skipti sem orsakir sjónskerðingar hjá glákusjúklingum hér á landi eru kannaðar og skráðar samkvæmt tilmælum Alþj óðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO). Niðurstöður ættu að endurspegla allvel almennan augnhag glákusjúklinga, þar sem ætla má að kannaðar hafi verið sjúkraskýrslur um 40% allra sjúklinga með hægfara gláku hér á landi (1). Vonumst við til að birting þeirra hér megi varpa frekara ljósi á þennan illvíga sjúkdóm, sem blindað hefur fleiri íslendinga en nokkur annar sjúkdómur. Höfundum hefur ekki tekist að finna upplýsingar um sambærilegar rannsóknir annarsstaðar frá.