Browsing Icelandic Journal Articles by Issue Date
Now showing items 1-20 of 503
-
Endurlífgun nýbura: Klínískar leiðbeiningarÞó svo flestir nýburar séu í góðu ástandi við fæðingu verðum við alltaf að vera undir það búin að nýfætt barn sé óvænt slappt. Því þarf í öllum tilvikum að vera til staðar tækjabúnaður til endurlífgunar og í það minnsta einn sem kann til verka á því sviði. Í flestum tilvikum þurfa börnin aðeins öndunaraðstoð, sjaldan þarf að beita hjartahnoði og enn sjaldnar að gefa lyf. Í þessari grein eru gefnar leiðbeiningar um endurlífgun nýbura sem byggjast einkum á nýjustu leiðbeiningum Evrópska endurlífgunarráðsins.
-
Meðgöngusykursýki - Eftirfylgni eftir fæðingu.Hjá flestum konum er meðganga og fæðing barns eðlilegt ferli þar sem ekki þarf að grípa til sérstakra meðferða. Ýmislegt getur þó komið upp á meðgöngu sem kallar á aukið eftirlit en í slíkum aðstæðum er mikilvægt að ljósmæður styðji vel við konur og nýti styrkleika þeirra með því að draga fram það sem vel gengur á meðgöngu. Árlega fær fjöldi kvenna á Íslandi sjúkdómsgreininguna meðgöngusykursýki og virðist sem töluverð aukning sé á þeirri greiningu hin síðari ár. Nauðsynlegt er að átta sig á umfangi meðgöngusykursýki en samkvæmt upplýsingum úr gagnasafni Landspítala Háskólasjúkrahúss (LSH) fer tíðni sjúkdómsins vaxandi. Niðurstöður rannsókna hafa sýnt að konur sem greinast með meðgöngusykursýki séu mun líklegri til að fá sykursýki af tegund 2 síðar á ævinni. Til að draga úr líkum á þeirri þróun er mikilvægt að ljósmæður styðji vel við þennan hóp á meðgöngu, fræði konur um áhrifaþætti sykursýki og hvernig hægt er að draga úr líkum á að þróa með sér sykursýki af tegund 2 síðar á ævinni. Jafnframt þarf að bjóða konum eftirfylgni eftir fæðingu en leiðbeiningar um eftirfylgni eftir fæðingu eru samhljóða um að konur sem hafa einu sinni greinst með meðgöngusykursýki ættu að koma reglulega í blóðsykureftirlit auk þess að fá góða fræðslu um sykursýki, mataræði og gildi þess að hreyfa sig reglulega. Meðgangan er tími breytinga í lífi hverrar konu. Í mæðravernd er kjörið tækifæri fyrir ljósmæður til að vekja konur til umhugsunar um heilsuna og það að ástunda heilbrigt líferni. Þessi fræðslugrein byggir á meistararitgerð sem er fræðilegri samantekt um meðgöngusykursýki og eftirfylgni eftir fæðingu.
-
Hafa verkir eftir fæðingu áhrif á tengslamyndun móður og barns?Flestir upplifa verki. Þeir geta verið þreytandi og truflandi. En hvað gerir þetta móður með nýfætt barn? Hvernig gengur henni að tengjast þessari nýju manneskju þegar henni sjálfri líður illa? Höfundur hefur sjálfur sinnt sængurkonu með það mikla verki að ekkert annað komst að. Þegar verkjastillingu var loksins náð var þessi kona uppgefin og steinsofnaði. Samskiptin við barnið voru því lítil og í þau fáu skipti sem konan var verkjalaus og vakandi, þá gat hún ekki einu sinni litið í áttina að barninu. Hún firrtist við að hafa það í herberginu eða að heyra í því. Það kom á daginn að hún tengdi barnið við verkina. Á endanum löguðust verkir sængurkonunnar og hún varð orkumeiri. Með mikilli hvatningu og stuðningi fjölskyldu, vina og starfsfólks samþykkti hún að reyna að hafa barnið hjá sér og fljótlega fór henni að líða vel með barnið hjá sér. Góð tengslamyndun hófst á endanum en sérstakt eftirlit var sett upp hjá ljósmóður út af því hve illa þetta byrjaði. Í þessari grein sem byggir á fræðilegri ritgerð úr námskeiðinu Inngangur að ljósmóðurfræði verður athugað hvort tengsl séu milli verkja móður og tengslamyndunar hennar við barnið sitt.
-
Ormur í auga og endurteknar bólgur á útlimum - SjúkratilfelliLýst er tveimur tilfellum af lóasýki hjá konum búsettum hér á landi, 35 ára konu sem fæddist í Afríku og 31 árs konu sem hafði ferðast um Afríku. Þær leituðu til læknis vegna óþæginda frá auga. Við skoðun sást í báðum tilfellum ormur, um 3 cm á lengd og 0,5 mm á breidd, sem hreyfðist undir slímhúð augans. Báðar konurnar höfðu einnig einkenni frá útlimum: endurteknar lotubundnar bólgur og kláða, og vöðvaverki. Greiningin var í báðum tilfellum lóasýki með Calabar-bólgum á útlimum og meðferð með albendazóli og díetýlcarbamazíni leiddi til lækningar. Aukinnar árvekni er þörf gagnvart sýkingum sem hafa verið sjaldgæfar í okkar heimshluta hingað til.
-
Frá bræðralagi til fagmennsku. Siðferðileg viðmið íslenskra lækna í hundrað ár. Vilhjálmur ÁrnasonLæknar hafa frá öndverðu haft siðferðileg viðmið í starfi sínu. Elsta og þekktasta dæmið er eiðurinn sem kenndur er við gríska lækninn Hippókrates (460-370 f. Kr.). Segja má að hinn siðferðilegi kjarni eiðsins sé fólginn í þessu ákvæði: „Ég heiti því að beita læknisaðgerðum til líknar sjúkum, eftir því sem ég hef vit á og getu til, en aldrei í því skyni að valda miska eða tjóni.“1 Hér er velferð sjúklingsins í fyrirrúmi og enn er vísað til kröfunnar primum non nocere, umfram allt valdið ekki miska, sem meginsiðareglu læknislistarinnar. Samkvæmt nútímalegri greiningu á siðareglum eru slík ákvæði um að gæta hagsmuni sjúklinga hluti af frumskyldum lækna.2,3 Aðrir meginflokkar siðareglna eru félagslegar skyldur við almenning og samfélag, hæfniskyldur að viðhalda þekkingu og færni og skyldur gagnvart starfssystkinum (stundum nefndar bróðurlegar skyldur).
