Tengsl tannholdssjúkdóma og hjartasjúkdóma

Abstract

Aukinni athygli hefur verið beint að bólgu og sýkingum af ýmsum toga sem orsakavöldum ýmissa krónískra kerfissjúkdóma á síðustu árum. Aukin tíðni hjartasjúkdóma hefur fundist bæði hjá fólki með tannholdssjúkdóma og tannlausum í faraldsfræðilegum rannsóknum. Tilgangur þessarar greinar er að fara kerfisbundið yfir niðurstöður úr fjórum langtímarannsóknum á sambandi tannholdssjúkdóma og hjartasjúkdóma sem birtar hafa verið til dagsins í dag og að ræða hugsanlegar skýringar og afleiðingar þessara tengsla. Það er hægt að hugsa sér margar útskýringar á sambandi þessara tveggja sjúkdóma sem sést hefur í faraldsfræðilegum rannsóknum. Það hefur m.a. verið bent á að hjartasjúkdómar og tannholdssjúkdómar eiga marga áhættuþætti sameiginlega. Ýmsar rannsóknir á dýrum benda til þess að það sé ýmislegt líkt með æðakölkun (atherosclerosis) og æðaskemmdum vegna viðvarandi blóðsmits af völdum Gram-neikvæðra baktería. Þar má nefna hluti eins og bólgufrumuíferð í stórar æðar, stækkun á sléttum vöðva, fltusöfnun í æðar og blóðstorknun innan æða. Í samantekt má segja að þessa auknu áhættu á hjartasjúkdómum meðal fólks með tannholdssjúkdóma megi hugsanlega skýra á einn eða fleiri eftirfarandi hátt: a) þessir einstaklingar eru veikari fyrir bólgusvörun, eða sýna ýktara ónæmissvar, b) þetta geta verið bein áhrif baktería í munnflóru c) aukin byrði bólguvaka í keríinu öllu vegna tannholdsbólgu, d) sameiginlegur lífsstíll eða e) sameiginlegir áhættuþættir fyrir bæði tannholds- og hjartasjúkdóma. Ef orsakatengsl eru í raun milli tannholdssjúkdóma og hjartasjúkdóma getur það haft víðtæk áhrif á lýðheilsu (public health) og meðferð tannholdssjúkdóma í framtíðinni. Forvarnir og meðferð tannholdssjúkdóma mun hljóta mun meira vægi í heilbrigðiskerfinu. Það getur jafnvel orðið svo að það muni teljast lífsnauðsynlegt að meðhöndla tannholdssjúkdóma. Þær skilgreiningar sem notaðar eru í dag fyrir tannholdssjúkdóma, s.s. pokamælingar og beintap verða úreltar og í stað þeirra koma e.t.v. mælingar á mótefnum í blóði. Að auki má búast við breyttum aðferðum til að meðhöndla tannholdssjúkdóma.

In recent years inflammation has been implicated in the initiation and progression of chronic systemic diseases. Epidemiological studies have found increased frequency of cardiovascular disease (CVD) among periodontal patients and edentulous patients. The purpose of this paper was to systematically review evidence from four longitudinal studies on the association of periodontal disease and CVD that have been published to date and to discuss potential mechanism of action and implications of findings. There are many potential explanations of this observed association of periodontal disease and CVD. It has been pointed out that CVD and periodontal disease have many risk factors in common. Some experimental evidence also suggests there are similarities between atherosclerosis and vascular pathology that has been induced by systemic Gram-negative bacteremia in animal models such as inflammatory cell infiltration into major blood vessels, vascular smooth muscle proliferation, vascular fatty degeneration and intravascular coagulation. The observed increased risk of CVD in periodontal patients may involve one or more of the following mechanisms: a) a generally increased susceptibility to inflammation in these individuals, b) a direct effect of the periodontal pathogens, c) an increased burden of circulating inflammatory mediators produced by the chronic periodontal infection, d) a common lifestyle or e) a common underlying cause for both periodontal disease and CVD. If there is a true causal association then the public health implications can be among other things that periodontal disease may become more important to prevent and treat. Furthermore it may become medically necessary to treat periodontal disease. The implications for the dental profession can be that clinical endpoints currently in use may become outdated and new anti-infective and anti-inflammatory pharmacologic approaches for periodontal treatment will be needed.