Ígrundun : hver eru áhrifin á störf hjúkrunarfræðinga : kynning á verkefni sem unnið var á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri

Abstract

In the last few years much has been written about reflection and reflective practice in nursing. In Iceland the concept has created some excitement but also some disbelief. This article analyzes the concept and how it can benefit nurses in their practice. The critique that has arisen regarding reflection and reflective practice is discussed. Reflection as a concept is used for the process that internally examines and explores an issue of concern triggered an experience. Reflection can be done on action, in action and before an action. The person that uses reflection needs guidance and support in order for the reflection to become effective. By using reflection nurses can explore their practice in relation to an individual patient in order to give the kind of care that they would ideally choose to give. The critique concerning reflection is mainly about lack of clarity of the concept and the skills that are needed to become a reflective practitioner. At last the project “Support at work” is introduced. The project was conducted in the Regional Hospital in Akureyri among newly graduated nurses and uses guided reflection as a model to guide the work.

Síðustu ár hefur mikið verið ritað um ígrundun (reflection) og gildi hennar fyrir hjúkrun. Hér á landi hefur hugtakið bæði vakið hrifningu og spennu en einnig hafa vaknað vissar efasemdir um gagnsemi hugtaksins. Í þessari grein er fjallað um hugtakið ígrundun og tengsl þess og notagildi við hjúkrun. Þeirri gagnrýni, sem komið hefur fram á hugtakið og notkun þess innan hjúkrunar, eru gerð skil. En hvað er ígrundun? Hugtakið ígrundun er oftast notað yfir hugsanaferli sem glímir við ákveðið atvik sem upp hefur komið í vinnunni. Fræðimenn tala um að ígrundun geti átt sér stað fyrir athöfn, við athöfn og eftir athöfn. Til að ígrundun verði árangursrík þarf sá sem ígrundar leiðbeiningar og ákveðin viðmið til að fara eftir. Ígrundun getur komið í veg fyrir að störfin verði vanabundin og auðveldað hjúkrunarfræðingum að setja sig í spor sjúklinga sinna. Bent hefur verið á að hugtakið ígrundun hafi ekki verið skilgreint nægilega vel og áhrif þess á klíníska vinnu séu í raun ekki þekkt. Í lok greinarinnar er fjallað um verkefnið „Stuðningur í starfi“ sem unnið er með hjúkrunar-fræðingum á fyrsta ári í starfi á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri (FSA), og eru þeir flestir nýútskrifaðir hjúkrunarfræðingar. Verkefnið tekur mið af kenningum um ígrundun en þátttakendur fá tilsögn sem tekur mið af ígrundun með leiðsögn. Reynt er að gera ígrundunina markvissa með því að tengja hana við persónuleg málefni, þekkingu viðkomandi á viðfangsefninu og siðfræðileg atriði. Einnig er horft á líðan skjólstæðings og hjúkrunarfræðings meðan atvik stóð og greint hvers vegna atvik átti sér stað og hvaða áhrif það hafði.