Sjón á efri árum

Abstract

Langalgengasta orsök sjóndepru hérlendis er aldurstengd rýrnun í miðgróf sjónu (gulablettinum), sem á enska tungu er nefnd Age-related Macular Degeneration (AMD). Í daglegu tali gengur hún oft undir nafninu kölkun í augnbotni, sem er raunar rangnefni. Þeir sem henni eru haldnir eru alls ekki að kalka, hvorki andlega né líkamlega. Láta mun nærri að annar hver Íslendingur finni fyrir sjóndepru af hennar völdum eftir áttrætt. Af öllum skjólstæðingum Sjónstöðvar Íslands bæði blindum og sjónskertum, 1.250 að tölu, eru 700 (54%) sjónskertir af hennar völdum. Tveir þriðju hlutar þeirra eru komnir yfir sjötugt og enginn er alblindur. Langflestir eru reyndar í besta sjónskerðingarflokki, blinduflokki 1, þar sem sjónin er á bilinu 6/18 - 6/60 en með slíka sjón getur fólk yfirleitt lesið venjulegt letur með sérútbúnum sjónhjálpartækjum. Næstalgengasta orsök sjónskerðingar meðal Íslendinga er arfgeng sjónuhrörnun eða Retinitis Pigmentosa (RP) en með hana sem frumorsök blindu eða sjónskerðingar eru þó aðeins 70 manns eða tæp 6%. Í þriðja sæti kemur svo gláka með 5,2% og sjóntaugarrýrnun í því fjórða, 3,8%.