Samanburður á horfum sjúklinga með bráða kransæðastíflu á Íslandi árin 1986 og 1996

Abstract

Objective: During the last decade the treatment of patients with acute myocardial infarction (AMI) has changed dramatically. We set out to study the impact of these changes on one year mortality in Icelandic patients. Material and methods: We compared one-year mortality of all patients hospitalised for AMI in Reykjavík, Iceland during 1986 and 1996. Results: Demographical characteristics of AMI patients did not change significantly during the study period. One-year mortality decreased from 26.3% to 19.7% (p<0.05) between 1986 and 1996. Patients discharged with acetylsalisylic acid or 8-antagonists as well as those who received thrombolytic therapy had decreased one-year mortality both years. Patients discharged with diuretics, digoxin or antiarrhythmic agents as well as patients taking diuretics, digoxin or nitrates prior to admission had increased one-year mortality. Risk factors of cardiovascular disease were insufficiently registered in hospital records. Conclusions: We conclude that the 25% relative reduction in one-year mortality is partially attributed to changes in medical therapy.

Inngangur: Á síðasta áratugi hafa orðið verulegar breytingar á meðferð sjúklinga með brátt hjartadrep. Heildaráhrif þessara breytinga á dánarlíkur eru lítið þekkt og hafa ekki verið rannsökuð á liðnum áratugi. Efniviður og aðferðir: Upplýsingum var safnað afturskyggnt um alla sjúklinga sem fengið höfðu sjúkdómsgreininguna brátt hjartadrep í Reykjavík árin 1986 og 1996. Afdrif sjúklinganna einu ári eftir innlögn voru könnuð. Skráðir voru áhættuþættir kransæðasjúkdóma, lyfjameðferð, andlát og endurinnlagnir vegna hjartasjúkdóma. Niðurstöður: Upplýsingar um helstu áhættuþætti kransæðasjúkdóma vantaði í 7-48% tilfella. Eins árs dánarhlutfall lækkaði úr 26,3% í 19,7% á þeim 10 árum sem rannsóknin nær til (p<0,05). Dánartíðni kvenna var mark-tækt hærri (26%) en karla (17%; p<0,05) árið 1996. Dánartíðni aldraðra (eldri en 70 ára) var marktækt hærri en þeirra sem yngri voru bæði 1986 og 1996 (p=0,001). Notkun asetýlsalisýlsýru, segaleysandi lyfja og beta-hamlara jókst verulega milli áranna sem rannsóknin nær til. Sjúklingar sem fengu asetýlsalisýlsýru voru í minni hættu á andláti á fyrsta ári eftir innlögn 1996 (áhættuhlutfall (odds ratio, OR) 0,13; p=0,001) en þeir sem ekki fengu lyfið. Þeir sem fengu segaleysandi meðferð 1996 voru í minni hættu miðað við þá sem ekki fengu segaleysandi meðferð (áhættuhlutfall 0,27; p=0,001). Þeir sem útskrifuðust með beta-hamlara höfðu marktækt betri horfur bæði 1986 (áhættuhlut-fall 0,28; p=0,001) og 1996 (áhættuhlutfall 0,36; p=0,001) en þeir sem útskrifuðust án beta-hamlara. Sjúklingar sem útskrifuðust með þvagræsilyf voru í verulega aukinni áhættu bæði 1986 (áhættuhlutfall 3,18; p=0,001) og 1996 (áhættuhlutfall 3,55; p=0,001). Þá voru sjúklingar sem tóku dígoxín eða nitröt fyrir innlögn og sjúklingar sem útskrifuðust á dígoxíni eða lyfjum við hjartsláttartruflunum í aukinni áhættu. Ályktanir: Breytt lyfjameðferð kransæðasjúklinga virðist að hluta skýra minnkaða dánartíðni milli áranna sem rannsóknin nær til.