Hvernig er kólesteróllækkandi lyfjameðferð háttað meðal íslenskra kransæðasjúklinga?

Abstract

Tilgangur: Hátt kólesteról í blóði er einn helsti áhættuþáttur kransæðasjúkdóms. A síðustu árum hafa niðurstöður úr stórum klínískum rannsóknum staðfest mikilvægi þess að lækka kólesteról meðal kransæðasjúklinga. Endurskoðaðar leiðbeiningar um hvenær beita skuli kólesteróllækkandi lyfjameðferð voru gefnar út árið 1996 og var þar mælt með að lækka kólesteról hjá kransæðasjúklingum niður fyrir 5,0 mmól/L. Vitneskja um það hvernig þessi þekking er nýtt er afar takmörkuð. Tilgangur þessarar rannsóknar var því að kanna kólesteróllækkandi lyfjameðferð meðal sjúklinga með þekktan kransæðasjúkdóm. Rannsókn þessi er hluti af stærri rannsókn á meðferð og eftirliti sjúklinga með kransæðasjúkdóm á Islandi. Efniviður og aðferðir: Rannsóknarþýðið var allir sjúklingar sem greinst hafa með kransæðasjúkdóm og búsettir voru í Hafnarfirði, Garðabæ og Bessastaðahreppi. Sjúkdómsgreining og aðrar heilsufarsupplýsingar voru fengnar úr sjúkraskýrslum Heilsugæslustöðvarinnar á Sólvangi annars vegar og Heilsugæslunnar í Garðabæ hins vegar. Sjúklingarnir fengu spurningalista um meðferð, eftirlit og þekkingu þeirra á helstu áhættuþáttum kransæðsjúkdóms. Sjúkraskýrslur þeirra sem svöruðu spurningalistanum voru skoðaðar og heilsufarsupplýsingar skráðar. Sjúklingum var skipt í eftirfarandi greiningarflokka: I. Hjartadrep. II. Farið í kransæðaaðgerð. III. Far-ið í kransæðavíkkun. IV. Með hjartaöng. Ef einhver þátttakandi gat tilheyrt fleiri en einum flokki var kransæðaaðgerð látin vega þyngst, síðan kransæðavíkkun, þá hjartadrep og loks hjartöng. Niðurstöður: Alls reyndust 533 einstakling-ar hafa kransæðasjúkdóm, þar af tóku 402 (75%) þátt í rannsókninni. Meðalkólesteról í öllum hópunum var 6,2 mmól/L (95% C.I. 6,1¬6,3). Meðalkólesterólgildi (SD) í hverjum greiningarflokki var: I. 6,3 mmól/L (1,2), II. 5,9 mmól/L (1,2), III. 5,9 mmól/L (0,8) og IV 6,5 mmól/L (1,3). Aðeins 25% sjúklinganna kvaðst hafa vitneskju um hversu hátt kólesterólgildi þeir hefðu, 20% í flokki I, 43% í flokki II, 30% í flokki III og 15% í flokki IV. Alls reyndust 113 (28%) einstaklingar vera á kólesteróllækkandi lyfjameðferð, 25% hjartadrepssjúklinganna, 47% þeirra sem farið höfðu í kransæðaaðgerð, 41% þeirra sem höfðu farið í kransæðaútvíkkun og 13% þeirra er höfðu hjartaöng. Ályktanir: Þrátt fyrir að mikilvægi þess að lækka kólesteról hjá einstaklingum með þekktan kransæðasjúkdóm sé vel þekkt virðist sem enn vanti talsvert á að þessi vitneskja sé nýtt sjúklingum til hagsbóta. Gæðakönnun sem þessi hefur ótvírætt gildi við að meta hvernig vísindalegri þekkingu er beitt við meðferð og eftirlit sjúklinga.