Afleidd kalkkirtlaofvirkni hjá sjúklingum með nýrnabilun

Abstract

Í nýrnabilun verða ýmsar breytingar á kalsíumbúskap líkamans sem leiða til ofvirkni kalkkirtla (parathyroid glands). Helstu áhrifaþættir eru minnkað viðbragð beina við kalkkirtlavaka (parathyroid hormone, PTH), lágur kalsíumstyrkur í blóði, minnkuð framleiðsla 1,25-díhýdroxývítamíns D3 í nýrum og hækkaður fosfatstyrkur í bóði. Þessir þættir leiða bæði beint og óbeint til aukinnar seytunar kalkkirtlavaka og ofvaxtar í kirtlunum sem getur að lokum valdið æxliskenndri fjölgun einstofna frumna. Meðferð byggist á því að leiðrétta vandann með gjöf kalsíums og D vítamínefna og með því að takmarka fosfat í mataræði, en viðbrögð við slíkri meðferð eru ekki einhlít. Talið er að starfrænar breytingar innan kalkkirtlanna, til dæmis fækkun D vitamin eða kalsíumviðtækja og/eða aukinn fjöldi frumna, tengist minnkuðu viðbragði við meðferð. Þessi grein fjallar um hlutverk starfrænna breytinga innan kalkkirtla í svörun við meðferð og fjallar sérstaklega um nýlega rannsókn sem varpar ljósi á mikilvægi kirtlastærðar í því sambandi.