Sáraristilbólga á Íslandi 1980-1989 : afturskyggn faraldsfræðileg rannsókn

Abstract

Markmið: Að finna nýgengi sáraristilbólgu (colitis ulcerosa) á Íslandi árin 1980-1989, sýna fram á breytingar miðað við fyrri áratugi og bera saman við kannariir í nágrannalöndunum. Aðferðir: Gerð var afturskyggn rannsókn á nýgengi sáraristilbólgu á Íslandi á árunum 1980-1989. Öll bólgin ristilsýni sem bárust til vefjagreiningar á þessu tímabili, voru athuguð og grunsamlegum tilfellum fylgt eftir með könnun á sjúkraskýrslum og röntgen- og speglanalýsingum. Við sjúkdómsgreiningu var stuðst við viðurkennd skilmerki sáraristilbólgu. Skrá yfir áður greinda sjúklinga á tímabilinu 1950-1979 auðveldaði staðfestingu á því aö eingöngu væri um ný sjúkdómstilfelli að ræða. Niðurstöður: Á 10 ára tímabilinu greindust alls 282 einstaklingar með sáraristilbólgu, 166 karlar og 116 konur, kynjahlutfall 1,43. Meðalnýgengi allt tímabilið var 11,7 tilfelli á 100.000 íbúa á ári. Nýgengið var hæst í aldurshópnum 30-39 ára eða 21 tilfelli á 100.000 íbúa á ári. Algengust var bólga bundin við endaþarm (53,9%), en bólga sem náði upp í bugaristil fannst hjá 29,8% sjúklinganna og útbreiddari bólga hjá 16,3%. Rúmlega 63% sjúklinganna greindust innan sex mánaða frá byrjun einkenna. Upplýsingar um ættingja með staðfestan þarmabólgusjúkdóm fengust hjá 8,9%. Ályktun: Nýgengi sáraristilbólgu, einkum í endaþarmi, hefur aukist marktækt og nær tvöfaldast miðað við árin 1970-1979. Þessi aukning er talin raunveruleg en ekki byggð á bættum eða breyttum greiningaraðferðum.