Nýgengi og algengi jákvæðra berklaprófa meðal skólabarna

Abstract

Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna nýgengi og algengi jákvæðra berklaprófa meðal skólabarna í Reykjavik á árunum 1958-1991. Efniviður og aðferðir: Til eru berklaprófunargögn frá 1958-1991 um næstum alla einstaklinga viðkomandi fæðingarárganga í Reykjavík. Á árunum 1958-1991 voru sex til 16 ára skólabörn lengst af prófuð árlega, en hérlendis hefur berklabólusetningu aldrei verið beitt kerfisbundið. Niðurstöður: Nýgengi jákvæðra berklaprófa meðal skólabarna á aldrinum sex til 16 ára féll úr 2,5 tilfellum á 1000 prófaða árið 1958 niður undir 0,5 tilfelli um miðjan áttunda áratuginn og hélst eftir það í megindráttum lágt. Algengi jákvæðra berklaprófa sama aldurs mismunandi árganga í Reykjavík sýndi að fyrir hvern aldur frá sjö til 16 ára voru jákvæð próf langalgengust í byrjun tímabilsins en fækkaöi þar til í byrjun áttunda áratugarins. Frá 1976 til 1991 var algengi jákvæðra prófa næstum óbreytt og lágt það er frá 0-1,6 tilfelli á 1000 prófuð skólabörn á ári meðal sjö til átta ára, 0-2,9 meðal 11-12 ára og frá 0-3,8 tilfelli meðal 15-16 ára. Ályktun: Síðasta áratuginn hefur lítill afrakstur orðið af skólaberklaprófum sem tæki til aö finna nýsmitaða eða smitbera. Virðist okkur sem niðurstöður venjubundinna berklaprófa í skólum réttlæti ekki próf á öllum skólabörnum heldur eigi að auka áherslu á prófin meðal áhættuhópa eins og innflytjenda þaðan sem berklar eru landlægir. Nýleg smitun af völdum M. tuberculosis er sterkur áhættuþáttur fyrir berklaveiki. Leit að nýsmituðum í næsta umhverfi berklaveikra smitbera á að hafa forgang, næst á eftir greiningu og meðferð berklaveikra. Berklapróf meðal þeirra sem hyggjast setjast að hérlendis afmarka annan áhættuhóp, þar sem unnt er að stemma stigu við berklum.