Eru tengsl á milli húðhita og botnlangabólgu? : framskyggn rannsókn á spágildi hefðbundinna rannsókna og húhita fyrir bráðri botnlangabólgu

Abstract

Inngangur: Botnlangabólga er algengur sjúkdómur sem þó er ekki einfalt að greina. Fimmti til sjötti hver grunsamlegur botnlangi er tekinn óbólginn. Vegna ábendinga um hugsanlega gagnsemi húðhitamælinga var gerð framskyggn rannsókn þar sem mældur var húðhiti yfir McBurneys depli og samsvarandi stað vinstra megin á kviði hjá sjúklingum sem voru grunaðir um bráða botnlangabólgu. Tilgátan var að hiti yfir bólgnum botnlanga væri að minnsta kosti 0,5°C hærri en annars staðar á húðinni. Efniviður og aðferðir: Sjúklingar sem komu á bráðamóttöku Landspítalans grunaðir um botnlangabólgu á fimm mánaða tímabili, 1. febrúar til 30. júní 1993, voru rannsakaðir. Rannsóknin náði til 36 sjúklinga, 20 karlmanna og 16 kvenna á aldrinum 12-77 ára. Meðalaldur var 29 ára. Auk þess voru skráð fyrir hvern sjúkling ýmis atriði úr sögu og skoðun og niðurstöður nokkurra blóðrannsókna. Fyrir hvert þessara prófa var reiknað spágildi (predictive value), næmi (sensitivity) og sértekt (specificity) fyrir bráðri botnlangabólgu. Niðurstöður: Af 36 sjúklingum fóru 27 í aðgerð og höfðu 22 botnlangabólgu en 14 ekki. Sex sjúklinganna voru að minnsta kosti 0,5°C heitari hægra megin en aðeins tveir þeirra með botnlangabólgu. Hinir 30 sjúklingarnir höfðu ekki þennan hitamun en 16 þeirra höfðu bráða botnlangabólgu. Fyrir húðhitamælinguna var spágildi jákvæðs og neikvæðs prófs 33% hvort um sig, næmi 9% og sértekt 71%. Þessar niðurstöður sýndu enga fylgni hærri húðhita yfir McBurneys depli við bráða botnlangabólgu og því er húðhitamæling að okkar mati gagnslaus rannsókn. Hækkun á hvítum blóðkornum kom skást út í þessari skoðun með spágildi jákvæðs prófs 91%, spágildi neikvæðs prófs 86%, næmi prófs 91%, og sértekt 86%. Að öðru leyti reyndust hefðbundin atriði í rannsóknum, sögu og skoðun gagnslaus hvert um sig samkvæmt þessum niðurstöðum við mat á bráðri botnlangabólgu. Ályktun: Óneitanlega eru það vonbrigði að sjá á bak húðhitamælingunni. Ekki er minna áfall að sjá að hið hefðbundna sem okkur er kennt að fara eftir er svo til gagnslaust líka. Hins vegar er gott til þess að vita að greining á jafnalgengum sjúkdómi og botnlangabólgu er ennþá alfarið háð klínísku mati þess sem sér, skoðar og hlustar á sjúklinginn.