Ungbarnabólusetning á Íslandi gegn Haemophilus influenzae af hjúpgerð b : árangur eftir sex ára notkun PRP-D (ProHIBiT)

Abstract

Haemophilus influenzae af hjúpgerð b (Hib) getur valdið hættulegum sýkingum í heilahimnum, blóði og barkaloki. Eru þær algengastar hjá börnum innan fimm ára aldurs en koma einnig fyrir hjá eldri börnum og fullorðnum. Tíðni heilahimnubólgu af völdum Hib í börnum yngri en fimm ára á Íslandi 1974-1988 var 43 á 100.000 (1). H. influenzae af öðrum hjúpgerðum (a,c,d,e,f) eða án hjúps veldur oft sýkingum í öndunarvegum og miðeyra, en mjög sjaldan í blóði eða heilahimnum. Síðla árs 1988 ákváðu heilbrigðisyfirvöld að bjóða upp á bóluefni gegn Hib fyrir ungbörn, PRP-D (ProHIBiT®, Connaught Ltd), eina bóluefnið sem þá var komið á markað af eggjahvítutengdum bóluefnum gegn Hib. Það er myndað úr fjölsykrungi í hjúpi bakteríunnar Polyribosyl- Ribitol Phosphate (PRP) tengdum Diphtheria toxoid (D), sama efni og er í barnaveikibófuefni. Aðalhvatningin til að taka það í notkun hér voru niðurstöður sem birtust 1987 úr könnun á árangri bólusetningar 30.000 barna með PRP-D í Finnlandi en þar hafði það veitt 87% vernd eftir þrjá skammta á fyrsta aldursári (2). Var byrjað að gefa það þriggja mánaða börnum hér á landi í maí-júní 1989 og skammtar endurteknir við fjögurra, sex og 14 mánaða aldur. Börnum frá 15 mánaða til loka þriggja ára aldurs var boðinn einn skammtur árið sem bólusetningin hófst (3). PRP-D hefur því verið í notkun hér í sex ár. Niðurstöður um árangur eftir þriggja og fjögurra ára notkun hafa birst (4,5). Hér verður skýrt frá fjölda sjúklinga með heilahimnubólgu, blóðsýkingu og barkaloksbólgu af völdum Hib á árunum 1980-1989 í samanburði við fjölda þeirra sem greindust 1990-1994 og þeim fjölda Hib stofna sem fundust í ýmiss konar sýnum frá börnum og fullorðnum á mismunandi tímabilum fyrir og eftir 1989. Loks verður getið um mótefnamælingar.