Hverjir eiga að bíta við útgarðana? : um forgangsröðun í heilbrigðiskerfinu

Abstract

Markmið þessarar ritgerðar er tvíþætt. Í fyrra lagi að veita yfirlit yfir þá umræðuhefð sem skapast hefur á Vesturlöndum varðandi réttláta forgangsröðun í heilbrigðisþjónustu, greiningu vandans og mögulegar lausnir hans. Hugað verður að tengingu við almennar heimspekikenningar um réttlæti; og í ljósi þess að allar lausnirnar eru neyðarbrauð, í heimi takmarkaðra gæða, verður fremur rýnt í galla þeirra en kosti. Síðara markmiðið er að vekja efasemdir um þær lausnir sem mest hefur kveðið að í umræðunni hingað til og gera, þó með ólíkum hætti sé, aldur sjúklings að einu helsta kennimarki við skipan í forgangsröð: því hærri aldur, þeim mun lakari röðun. Borið er í bætifláka fyrir annan kost, nytjakvarða, sem lítur á málið frá víðara sjónarhorni og tekur meðal annars til greina að hvaða leyti sjúklingurinn verðskuldar þá þjónustu sem skammta þarf.