Árangur geislajoðmeðferðar (131I) við ofstarfsemi skjaldkirtils

Abstract

Í rúma þrjá áratugi hefur geislajoðmeðferð við skjaldvakaóhófi (hyperthyroidism) verið veitt á Landspítalanum. Gefnir hafa verið geislaskammtar í þeim tilgangi að ná eðlilegri starfsemi í skjaldkirtlinum. Í þessari rannsókn var athugaður árangur þeirrar meðferðar á 19 ára tímabili (1973-91). Af 468 sjúklingum sem meðhöndlaðir voru, höfðu um 90% Graves sjúkdóm, 9% heita hnúta (toxic adenoma) og tæplega 1% „toxic multinodular goiter" (heitan fjölhnúta kepp). Um 70% sjúklinga með Graves sjúkdóm reyndust komnir með skjaldvakabrest (hypothyroidism) ári eftir geislagjöf og þremur árum síðar var tíðnin orðin 80% en breyttist lítið úr því. Meðal sjúklinga með heita hnúta reyndist aðeins einn af 15 vera með skjaldvakabrest eftir rannsóknartímabilið. Tæplega fimmtungur sjúklinga úr báðum hópum þurftu fleiri en einn geislaskammt. Þegar tekið er mið af árangri meðferðarinnar við Graves sjúkdómi virðist sú aðferð sem er notuð hérlendis við útreikninga á geislaskammti vera ófullnægjandi. Litlir kirtlar virðast fá of stóra geislaskammta en stærri kirtlar of litla skammta. Skjaldkirtilstarfsemi sem metin var með hormónamælingum í úrtakshópi (n=103) sjúklinga með Graves sjúkdóm og meöhöndlaðir höfðu verið með geislajoði, benti til þess að að minnsta kosti þriðjungur þeirra sem ekki voru komnir á T4 (þýroxín) meðferð og því taldir með eðlilega starfandi kirtla væru í raun meö skjaldvakabrest. Þriðjungur sjúklinga á T4 meðferð virtust aftur á móti vera ofmeðhöndlaðir. Ljóst er að endurskoðunar er þörf varðandi geislajoðmeðferðina fyrir sjúklinga með Graves sjúkdóm auk þess sem bæta má eftirlit með sjúklingunum eftir meðhöndlun.