Sjálfsvíg og önnur voveifleg mannslát á Íslandi 1951-1990

Abstract

The paper describes changes in standardized mortality ratio (SMR) from suicide in Iceland during 1951 to 1990. It takes into consideration changes in all unatural deaths as well as changes in the size and age distribution of the Icelandic population. Over the past 40 years there have been no significant changes in the mortality from suicides as measured with the SMR. However, the SMR for the total fatality from suicide,accidental and other violent deaths has fallen significantly for men. This is primarily due to a significant drop in accidental deaths not related to traffic. This is in particular true for young men aged 15-24 years. In this group appears to be an increase in the SMR for suicides. This brings up the question whether there has been a change in the number of unregistered suicides. The results are seen as a tribute to accident prevention and treatment programs and they are also seen as underscoring the significance of increased psychiatric prevention.

Fjallað er um fjölda sjálfsvíga og annarra voveiflegra mannsláta á tímabilinu 1951-1990 með tilliti til mannfjöldaþróunar. Við athugunina er notað staðlað dánarhlutfall. Á þessum tíma hafa ekki orðið marktækar breytingar á stöðluðu dánarhlutfalli vegna sjálfsvíga almennt. Hins vegar hefur staðlað dánarhlutfall vegna allra voveiflegra dauðsfalla lækkað meðal karla. Þetta má að mestu rekja til lækkunar staðlaðs dánarhlutfalls vegna annarra dauðaslysa en umferðarslysa. Tekur þetta ekki síst til ungra karla 15-24 ára gamalla þrátt fyrir að vart hafi orðið nokkurrar aukningar á sjálfsvígum í þessum hópi. Vekur þetta spurningu um hvort breyting hafi orðið á fjölda óskráðra sjálfsvíga. Niðurstöðurnar benda til að verulegur árangur hafi náðst í slysavörnum og slysahjálp almennt séð, og eru þær hvatning til eflingar þeirra og nauðsynjar á geðverndarátaki í víðtækum skilningi.