Geislajoðmeðferð (I-131) á Íslandi vegna ofstarfsemi skjaldkirtils árin 1985-1991

Abstract

Á árunum 1985-1991 voru 267 sjúklingar með ofstarfsemi skjaldkirtils teknir til meðferðar með 13lI (I-131) á Landspítalanum. Geislaskammtar voru tiltölulega litlir og miðuðu að 7000 rad geislun í kirtlinum. Af 216 sjúklingum, sem teknir voru til meðferðar á árunum 1985-1990 þurftu 41 (19%) á endurtekinni meðferð að halda vegna áframhaldandi ofstarfsemi (endurtekin meðferð árið 1991 er ekki talin). Þessir sjúklingar höfðu marktækt stærri kirtil og hærri joðupptöku en hinir sjúklingarnir. Tvennar eftirlitsmælingar á thyroid stimulating hormone (TSH) og thyroxine (T4) í sermi innan sex mánaða frá meðferð bentu til þess að 50% væru áfram með ofstarfsemi og 27% með undirstarfsemi, en breytingar mæligilda hjá sömu sjúklingum bentu til að ekki væru komnar endanlegar tölur. Við frekari könnun með póstsendum spurningalista reyndust um 30% hafa fengið vanstarfsemi í kirtilinn innan átta mánaða og um 50% innan tveggja ára frá meðferð. Sjö árum eftir meðferð voru um 60% allra sjúklinganna með vanstarfandi kirtla. Þegar hópar hvers árs fyrir sig voru skoðaðir, kom í ljós aukning á vanstarfsemi, sem nam að jafnaði um 6% á hverju ári umfram þann hundraðshluta (35-40%), sem fram kom á fyrsta árinu. Sjö árum eftir meðferð voru 77% sjúklinganna með vanstarfandi kirtla. Tíðni á vanstarfsemi skjaldkirtilsins eftir geislameðferð er því há hér á landi miðað við önnur lönd þar sem notaðir hafa verið svipaðir geislaskammtar og hefur hækkað verulega miðað við eldri rannsókn, eins og fundist hefur annars staðar. Oreglulegur púls var algengur (53%) meðal sjúklinga fyrir meðferð.