Bein útgjöld íslenskra heimila vegna heilbrigðismála

Abstract

OBJECTIVE: Out-of-pocket health expenditures affect access to health care. The study investigated trends in these expenditures, and whether certain population groups spent more than others. MATERIAL AND METHODS: The data come from two national health surveys among Icelandic adults from 1998 and 2006. The response rate was 69% in the former survey (N=1924), and 60% in the latter (N= 1532). Average household health expenditures and household expenditure burden (expenditures as % of total household income) were compared over time and between groups. RESULTS: Household health expenditures increased by 29% in real terms between 1998 and 2006. The biggest items in 2006 were drugs and dental care. Women, younger and older individuals, the single and divorced, smaller households, the unemployed and non-employed, individuals with low education and income, the chronically ill, and the disabled, had the highest household expenditure burden. Comparison between 1998 and 2006 indicated increased expenditure burden among young people, students, the unemployed, and the least educated, but decreased burden among the elderly, the widowed, and parents of young children. CONCLUSIONS: Household health expenditures differ substantially between groups, suggesting reconsideration of current health insurance policies, especially with regard to disabled, non-employed, low-income, and young individuals.

Tilgangur: Heilbrigðisútgjöld heimila hafa áhrif á aðgengi að heilbrigðisþjónustu. Markmið rannsóknarinnar var að kanna þróun heilbrigðisútgjalda heimilanna og hvort ákveðnir hópar verðu hærri upphæðum og hefðu meiri kostnaðarbyrði en aðrir. Efniviður og aðferðir: Byggt er á tveimur heilbrigðiskönnunum sem fóru fram árin 1998 og 2006 meðal þjóðskrárúrtaks 18-75 ára Íslendinga. Heimtur voru 69% í fyrri könnuninni (N=1924) og 60% í þeirri síðari (N=1532). Meðalútgjöld heimila vegna heilbrigðismála og kostnaðarbyrði (hlutfall heilbrigðisútgjalda af heimilistekjum) voru borin saman milli hópa og ára. Niðurstöður: Raunútgjöld heimila vegna heilbrigðismála jukust um 29% frá 1998 til 2006. Stærstu útgjaldaliðir 2006 voru lyf og tannlæknisþjónusta. Kostnaðarbyrðin var þyngst meðal kvenna, yngra og eldra fólks, einhleypra og fráskilinna, minni heimila, fólks utan vinnumarkaðar og atvinnulausra, fólks með litla menntun og lágar tekjur, langveikra og öryrkja. Samanburður á kostnaðarbyrði 1998-2006 sýnir versnandi stöðu ungs fólks, skólafólks, atvinnulausra og fólks með minnsta menntun, en batnandi stöðu eldra fólks, ekkjufólks og barnaforeldra. Ályktun: Verulegur munur er á útgjöldum og útgjaldabyrði vegna heilbrigðisþjónustu eftir hópum. Endurskoða þyrfti tryggingavernd í heilbrigðiskerfinu og huga sérstaklega að öryrkjum, fólki utan vinnumarkaðar, lágtekjufólki og ungu fólki.