Notkun óhefðbundinnar heilbrigðisþjónustu á Íslandi

Abstract

OBJECTIVE: Westerners increasingly use complimentary and alternative (CAM) methods for curing illness and promoting health. The central ideas of CAM appear to resonate with large segments of the general public. Little is known about CAM use in Iceland. The purpose of the study was to assess the scope of utilization of CAM providers and the likely explanatory factors. MATERIAL AND METHODS: The data come from a national postal health survey that took place during the Fall of 2006. A sample of Icelandic adults, age 18-75, was randomly drawn from the National Register. 1532 individuals responded to the survey yielding a 60% response rate. RESULTS: Almost 32% of the respondents had used a CAM provider in the past 12 months, an estimated increase of 6% since 1998. Women and high income individuals were more likely to use a CAM provider than men and lower income individuals. Physical and mental distress was also related to the likelihood of CAM use. Individuals having negative or positive attitude toward physician services were more likely to use a CAM provider than those expressing a neutral attitude. Finally, repeated physician visits were related to an increased likelihood of CAM use. CONCLUSIONS: Icelanders use CAM providers to a considerable degree, and CAM use has increased in recent years. It appears that some clients regard the care they receive in the general health system as insufficient. Most CAM users appear to use CAM treatments as a supplement to the care received in the general health system.

Tilgangur: Almenningur á Vesturlöndum virðist nota óhefðbundnar meðferðir í vaxandi mæli við veikindum og til að efla heilsu. Svo virðist sem grunnhugmyndir þessara meðferða hafi umtalsverðan hljómgrunn. Lítið er vitað um notkunina hérlendis. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna í hvaða mæli Íslendingar leita til óhefðbundinna meðferðaraðila og hvaða þættir kunni helst að skýra hjálparleitina. Efniviður og aðferðir: Rannsóknin byggir á landskönnuninni Heilbrigði og aðstæður Íslendinga I, sem fram fór haustið 2006. Spurningalistar voru póstsendir til þjóðskrárúrtaks Íslendinga á aldrinum 18-75 ára. 1532 manns svöruðu könnuninni og heimtur voru 60%. Niðurstöður:Alls höfðu tæp 32% svarenda nýtt sér þjónustu óhefðbundins aðila síðastliðna 12 mánuði sem telja má um 6% aukningu frá árinu 1998. Konur og tekjuhærra fólk notaði óhefðbundna heilbrigðisþjónustu frekar en aðrir. Líkamleg og sálræn vanlíðan tengdist einnig notkuninni. Þeir sem höfðu neikvæða eða jákvæða afstöðu til læknisþjónustu notuðu frekar óhefðbundna þjónustu en þeir sem voru hlutlausir í afstöðu sinni. Þeir sem fóru endurtekið til læknis notuðu frekar óhefðbundna þjónustu en þeir sem fóru sjaldnar eða ekki til læknis. Ályktun: Íslendingar nota þjónustu óhefðbundinna meðferðaraðila í umtalsverðum og vaxandi mæli. Svo virðist sem ákveðinn hópur landsmanna telji sig ekki fá fullnægjandi þjónustu í hinu almenna heilbrigðiskerfi. Flestir virðast nota óhefðbundna þjónustu sem viðbót við hefðbundna heilbrigðisþjónustu.